Trudny rok dla polskiego eksportu na Tajwan

Łukasz Sarek

Kluczowe wnioski:

W pierwszym kwartale br. polski bezpośredni eksport na Tajwan spadł o 14 proc. rdr. Do wartości 56 mln usd. W 2022 r. miał miejsce dynamiczny wzrost o 43 proc.

Burzliwe w ostatnich latach otoczenie makroekonomiczne i geopolityczne, które wpływało na dynamiczne zmiany popytu, kursów walutowych i sprawność logistyczną powiązane z silną koncentracją eksportu w kluczowych grupach produktowych przyczyniło się do znacznie podwyższonej zmienności eksportu

Bardziej stabilny z wyraźną tendencją wzrostową był import polskich towarów na Tajwan, który obejmuje również towary eksportowane pośrednio przez państwa trzecie. Z 250 mln usd w 2018 wzrósł on do 431 mln usd w 2022.

W pierwszym kwartale wzrósł eksport dóbr konsumpcyjnych przy jednoczesnych spadkach eksportu dóbr inwestycyjnych i pośrednich.

Wśród dóbr konsumpcyjnych wzrósł eksport golarek, wyrobów z tworzyw sztucznych, piwa, niektórych urządzeń mechanicznych. Duże spadki odnotowano w eksporcie mleka, części do liczących urządzeń elektronicznych oraz masła.

W najbliższych miesiącach tajwańska gospodarka będzie borykała się z poważnymi wyzwaniami i po słabszej pierwszej połowie roku wzrost gospodarczy wyraźnie przyspieszy w trzecim i czwartym kwartale.

Korzystny dla polskich eksporterów jest wyraźny wzrost konsumpcji gospodarstw domowych. Negatywnymi czynnikami jest spadek inwestycji prywatnych i tąpnięcie produkcji przemysłowej.

Spadek polskiego eksportu na Tajwan w pierwszych miesiącach 2023 r.

Polski bezpośredni eksport na Tajwan według danych GUS w pierwszych dwóch miesiącach wzrósł o 10 proc. W marcu odnotowano jednak gwałtowny spadek. W rezultacie za cały pierwszy kwartał bezpośredni eksport na Tajwan był niższy o 14 proc. od eksportu w pierwszym kwartale 2022 r. Jego wartość wyniosła nieco ponad 56 mln usd. Tąpnięcie wartości eksportu jakkolwiek bardzo wyraźne nie niweluje jeszcze ponad 43 proc. wzrostu eksportu w ubiegłym roku. Niestety polski eksport na Tajwan jest niezbyt stabilny i notował zarówno dynamiczne wzrosty (np. +39 proc. w 2020 r.) oraz głębokie spadki (np. -22 proc. w 2021). Burzliwe w ostatnich latach otoczenie makroekonomiczne i geopolityczne, które wpływało na dynamiczne zmiany popytu, kursów walutowych i sprawność logistyczną przyczyniło się do znacznie podwyższonej zmienności eksportu.

Pozornie lepszy obraz rysuje się z danych tajwańskich o wielkości importu towarów pochodzenia polskiego. W pierwszym kwartale odnotowano wzrost o blisko 9,4 proc. do wartości ponad 111 mln usd. Różnica w tempie wzrostu wynika jednak po części z tego, że w marcu na Tajwan docierały towary wysłane drogą morską w lutym lub nawet jeszcze w drugiej połowie stycznia. Kwietniowe dane dla polskiego importu są już odbiciem marcowego spadku i to zwielokrotnionym. Wartość importu za ten miesiąc jest niższa o blisko 38 proc. w porównaniu do kwietnia 2022.

Wysoka zmienność polskiego eksportu na Tajwan

Polski eksport na Tajwan jest pod względem wartości wciąż stosunkowo niewielki z dużą koncentracją wartości w nielicznych pozycjach. Zmiana wartości eksportu w jednej z takich kluczowych grup silnie wpływa na ogólny obraz eksportu. O ile jednak polski bezpośredni eksport na Tajwan podlega znacznym wahaniom to wartości polskich towarów importowanych na Tajwan raportowane przez tajwańskie władze celne od 2018 r. rosły stabilnie z poziomu 250 mln usd do blisko 431 mln usd w 2022 r. Stabilny wzrost importu wskazuje na to, że polskie towary cieszą się rosnącym zainteresowaniem tajwańskich odbiorców.

W ostatnich latach znacznie też zwiększyła się różnica między wartością eksportu bezpośredniego a wartością towarów pochodzenia polskiego importowanych na Tajwan. Jednym z czynników był kilkukrotny wzrost stawek frachtowych, który w drugiej połowie 2020 r. i przez wiele miesięcy 2021 r. trapił handel światowy. W znacznej części ta różnica wynika też z faktu, że polskie towary trafiają na rynek tajwański przez państwa trzecie. Polski eksporter albo nie wie że Tajwan jest krajem docelowym albo tak organizuje swoje łańcuchy dostaw, że eksportowane towary przepływają przez podmioty w innych jurysdykcjach wskazanych przy eksporcie z Polski jako docelowe.

Wzrost eksportu na Tajwan dóbr konsumpcyjnych, spadek eksportu dóbr inwestycyjnych i pośrednich

Pozytywnym elementem jest wzrost bezpośredniego eksportu na Tajwan dóbr konsumpcyjnych. W pierwszym kwartale br. eksport tego rodzaju towarów wzrósł o nieco ponad 8 proc. rdr. Dobra konsumpcyjne były jedyną na tym poziomie klasyfikacji BEC grupą, w której odnotowano wzrost. Eksport dóbr inwestycyjnych obniżył się o 3,2 proc. a eksport dóbr pośrednich spadł o ponad 24 proc.

W ubiegłym roku, mimo dynamicznego wzrostu ogólnego bezpośredniego eksportu na rynek tajwański tempo wzrostu eksportu dóbr konsumpcyjnych wyniosło -0,4 proc., a ich udział w miksie eksportowym był najniższy od 2014 r.

Najwyższy udział w eksporcie na Tajwan dobra konsumpcyjne miały w latach 2016-2018 kiedy przypadało na nie 36-38 proc. łącznego eksportu. Pomimo wzrostu dobra konsumpcyjne również w pierwszym kwartale były wciąż najmniejszą pod względem wartości eksportu grupą towarów w eksporcie na Tajwan.

Zmiany w eksporcie dóbr konsumpcyjnych

Wzrost wartości eksportu był rozproszony między wiele grup produktowych na poziomie pozycji w zharmonizowanym systemie klasyfikacji dóbr (HS4). O 645 tys. usd wzrósł eksport golarek i podobnych przyrządów. Nieco mniejszy wzrost eksportu odnotowano w tworzywach sztucznych i urządzeniach mechanicznych nie sklasyfikowanych w innych grupach. Wartość eksportu polskiego piwa, które powoli ale dość systematycznie zwiększa swoją obecność na tajwańskim rynku, wzrosła o ponad 260 tys. usd. (+70 pc rdr).

Powyżej poziomu 200 tys. usd wartości wzrostu znalazły się również takie grupy towarów jak urządzenia do rehabilitacji oraz herbata w tym aromatyzowana. Ten ostatni produkt jest również eksportowany do innych państw azjatyckich np. do Chin. Znaczny spadek o blisko 1,3 mln usd (- 54%) odnotowano w częściach do liczących urządzeń elektronicznych urządzeń. O ponad 480 tys. usd mniejszy niż przed rokiem był eksport mleka i śmietany (-67proc.). Do zera spadł eksport masła i podobnych wyrobów.

Perspektywy dla polskiego eksportu na Tajwan

W najbliższych miesiącach tajwańska gospodarka będzie borykała się z kilkoma wyzwaniami, z których najpoważniejszym jest osłabienie eksportu. Directorate General of Budget, Accounting and Statistics (DGBAS) obniżył prognozy tempa wzrostu gospodarczego na 2023 r. do 2.04 proc., ze względu na spodziewaną kontrakcję ogólnego na poziomie 0,6 proc., którego przyczyną będzie prognozowany 7,7 proc. spadek eksportu towarów. Import towarów ma spaść o 9,51 proc. Słaba roczna prognoza PKB wynika przede wszystkim z fatalnego pierwszego półrocza, szczególnie pierwszego kwartału, który był najgorszym od 14 lat.

W drugiej połowie roku gospodarka ma przyspieszyć. DGBAS podniósł również w ostatnich dniach prognozy tempa wzrostu konsumpcji gospodarstw domowych o 1,68 pkt proc. do 6,92 proc., Jest to korzystna prognoza z punktu widzenia eksportu polskich dób konsumpcyjnych. Z drugiej strony jednak strony spodziewany jest spadek prywatnych inwestycji, co w powiązaniu z tąpnięciem wzrostu w sektorze produkcyjnym niekorzystnie kształtuje otoczenie rynkowe dla eksportu dóbr inwestycyjnych i pośrednich.